sobota, 5 lutego 2011

Biblioteki „na zielono”

Biblioteka jako miejsce przyjazne środowisku, kształtujące świadomość ekologiczną lokalnej społeczności? Jak najbardziej. Taką rolę pełnią biblioteki od dawna, choć nie zawsze jest ona tak dosłownie nazywana czy rozpoznawana. W programach bibliotecznych zajęć dla dzieci i młodzieży tematyka ekologiczna gości często (np. w Bibliotece Miejskiej w Cieszynie w ramach projektu „Magiczne przygody kropelki wody”), a w księgozbiorach bibliotek publicznych można znaleźć bogatą literaturę przedmiotu. Jednak bibliotek zaangażowanych w propagowanie idei recyklingu i jednocześnie prowadzących zbiórkę odpadów nie ma u nas zbyt wiele. 

W USA pojemniki na odpady umieszczone w bibliotekach nie są rzadkością. W trakcie naszej wizyty uwieczniliśmy na zdjęciach kilka z nich:
Pojemnik na zużyte baterie w Chicago Public Library
Ulotka informująca, gdzie można wyrzucić stare baterie (Chicago Public Library)
Pojemnik na zużyte butelki i puszki (YouMedia, Chicago Public Library)
Pojemnik na odpady: szkło, aluminium, papier, karton i plastik (Biblioteka Uniwersytetu w Chicago) - z informacją, że recykling nie jest tak skomplikowany jak się wydaje :)
Pojemnik na zużyte żarówki (Paris Carnegie Public Library)
Kontener na flagi narodowe (Chicago Public Library)

Inne rodzaje odpadów zbieranych przez amerykańskie biblioteki to m.in.. telefony komórkowe, ładowarki i inne akcesoria telefoniczne, a także zużyte kartridże do drukarek (przykład: Mill Valley Public Library w Kaliforni), torby plastikowe, płyty kompaktowe, taśmy wideo (przykład: Des Plaines Public Library, Illinois) i stare książki telefoniczne (przykład: Santa Fe Public Library).
Biblioteka w Des Plaines publikuje na swojej stronie przewodnik tematyczny „Green Guide”  w postaci serwisu Wiki, w którym znajdziemy informacje o zbiorach i wydarzeniach w bibliotece związanych z tematyką ekologiczną, linki do katalogu z wynikami wyszukiwania przedmiotowego, materiały informacyjne i promocyjne, np. film przygotowany przez pracowników biblioteki.

Wiele ciekawych informacji o "zielonych bibliotekach" w USA znajdziemy także w artykule "Going green in North American public libraries" – materiale przygotowanym na ubiegłoroczny Kongres IFLA w Goteborgu. Okazuje się, na przykład, że mimo  szeroko prowadzonej działalności edukacyjnej i promocyjnej w zakresie ekologii biblioteki amerykańskie nie uwzględniają tej działalności w oficjalnych dokumentach strategicznych czy deklaracjach misji, podczas gdy biblioteki kanadyjskie tak robią. W cytowanej przez autorów artukułu literaturze biblioteki przedstawiane są jako instytucje przodujące we wdrażaniu ekologicznych rozwiązań i działań (takich jak udostępnianie publikacji elektronicznych, gromadzenie księgozbiorów i upowszechnianie wiedzy o ochronie środowiska, wykorzystywanie produktów energooszczędnych, edukowanie społeczności itp.).

W rozważaniach na temat “zielonych bibliotek” wiele miejsca poświęcają Amerykanie projektowaniu przyjaznych środowisku bibliotecznych budynków. Tym tematom poświęcone są m.in. dwa ciekawe blogi: Going green @ your library i The Green Library. Na stronie The Green Libraries Directory  można obejrzeć mapę bibliotek w USA I Kanadzie, których budynki otrzymały międzynarodowy certyfikat LEED  (Leadership in Energy & Environmental Design). 

Warto też zajrzeć na stronę „100 ways to make your library a little greener” zawierającą 100 wskazówek i pomysłów na  proekologiczne praktyki i działania. Do ciekawszych należą: promowanie korzystania z narzędzi pracy online, np. Monkey on Your Back, zakładanie bibliotecznych ogrodów, współzawodnictwo w recyklingu odpadów czy wprowadzanie biodegradowalnych kart bibliotecznych (przykład: eko-karta  San Francisco Public Library  wykonana z… kukurydzy).

Agnieszka Koszowska - FRSI